Matongé, drugs en Congolese bendes in Brussel

Criminaliteit en bendes zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. Voor velen is dat een vaststaand feit. Sinds decennia zijn academici het echter fundamenteel oneens over de mate waarin ‘de bende’ verantwoordelijk geacht kan worden voor het illegaal gedrag van haar leden. Dit artikel verdedigt vooreerst de stelling dat het merendeel van de bendecriminaliteit geen ‘bendedimensie’ lijkt te bevatten. Daarenboven stelt het dat een te sterke focus op bendeverklaringen ons begrip omtrent criminaliteit gepleegd door bendeleden in de weg staat. Het veroorzaakt meer bepaald twee belangrijke vertekeningen. Ten eerste overschat zulke focus de criminogene invloed van bendes op hun leden. Ten tweede gaat zulke focus ook voorbij aan algemenere socio-economische verklaringen van criminaliteit gepleegd door bendeleden. Een te sterke focus op het bendeaspect zorgt er dus voor dat andere factoren, die meer gelijklopend zijn met deze uit algemene criminaliteitstheorieën, genegeerd worden. Het empirische deel van dit artikel bestaat vooreerst uit een statistische analyse die het profiel van de bendecriminaliteit vergelijkt met dat van de Brusselse stadscriminaliteit. Vervolgens wordt aan de hand van etnografische data dieper ingegaan op de motivaties van jonge Congolese (ex)bendeleden om deel te nemen aan de drugshandel aan Porte de Namur in Brussel.